Hastalıklar & Tedaviler
Details
Skolyoz: Tanım, Nedenler ve Tedavi Yöntemleri
By: admin
1 Eylül 2024 Pazar
Skolyoz Nedir?
Skolyoz, omurganın normal yapısının dışına çıkarak yana doğru eğrilmesi ile karakterize edilen bir durumdur. Omurga genellikle S veya C şeklinde bir eğri oluşturur. Skolyoz, çocuklukta veya ergenlikte ortaya çıkabilir ve genellikle büyüme sürecinde fark edilir.
Skolyoz Türleri
İdiopatik Skolyoz
İdiopatik skolyoz, skolyoz vakalarının en yaygın şeklidir ve genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkar. Sebebi bilinmemektedir ve vakaların yaklaşık %80'ini oluşturur.
Doğumsal (Konjenital) Skolyoz
Doğumsal skolyoz, omurganın doğumda var olan yapısal anomalilerinden kaynaklanır. Omur kemikleri doğuştan itibaren anormal bir şekilde gelişir.
Nöromüsküler Skolyoz
Bu tür skolyoz, sinir veya kas bozuklukları nedeniyle ortaya çıkar. Kas distrofisi, serebral palsi gibi nörolojik hastalıklarla ilişkilidir.
Dejeneratif Skolyoz
Dejeneratif skolyoz, yaşlanma süreciyle birlikte omurgada oluşan dejenerasyon sonucu gelişir. Disklerin ve omur kemiklerinin yıpranması skolyoza yol açabilir.
Skolyozun Belirtileri
Omuz asimetrisi: Bir omuz diğerinden daha yüksek olabilir.
Kalça asimetrisi: Bir kalça diğerinden daha yüksek olabilir.
Gövdenin bir tarafa eğilmesi.
Bel bölgesinde veya sırtta belirgin bir eğri.
Belirgin kaburga çıkıntısı.
Skolyozun Nedenleri
Genetik Faktörler
Skolyozun genetik bir bileşeni vardır ve aile geçmişi olan bireylerde daha yaygındır. Ancak, genetik nedenler tek başına skolyozu açıklamakta yetersiz kalabilir.
Nöromüsküler Hastalıklar
Serebral palsi, kas distrofisi gibi nörolojik hastalıklar skolyoz gelişimine yol açabilir. Bu hastalıklar kasların kontrolünü zorlaştırarak omurga üzerinde anormal bir baskı oluşturur.
Konjenital Anomaliler
Doğumda mevcut olan omurga anomalileri skolyoza neden olabilir. Bu durumda omurlar düzgün gelişmemiş olabilir.
Yaşlanma ve Dejenerasyon
Yaşlanma süreci ile birlikte omurga disklerinde ve eklemlerinde meydana gelen dejenerasyon skolyoza yol açabilir. Özellikle dejeneratif skolyoz yaşlı bireylerde sık görülür.
Skolyozun Tanısı
Fizik Muayene
Skolyoz tanısı genellikle fizik muayene ile başlar. Omurgadaki eğrilik, omuz ve kalça asimetrisi gibi belirgin belirtiler incelenir.
Radyolojik Görüntüleme
Röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve bilgisayarlı tomografi (CT) skolyoz tanısında kullanılan temel görüntüleme yöntemleridir. Bu yöntemler omurgadaki eğriliğin derecesini ve yapısal anormallikleri belirlemeye yardımcı olur.
Cobb Açısı Ölçümü
Skolyozun şiddeti, Cobb açısı ile değerlendirilir. Bu açı, omurgadaki eğriliğin derecesini ölçmek için kullanılır. Cobb açısı 10 derece veya üzerinde ise skolyoz tanısı konulur.
Skolyoz Tedavi Yöntemleri
Gözlem ve İzleme
Eğrilik 20 derece veya altında olan hafif skolyoz vakalarında, genellikle tedaviye gerek yoktur. Bu vakalar düzenli aralıklarla izlenir ve eğrilik ilerlemesi kontrol edilir.
Korse Tedavisi
Orta dereceli skolyoz vakalarında (20-40 derece), korse tedavisi önerilir. Korse, omurganın eğriliğini stabilize etmek ve ilerlemesini engellemek için kullanılır. Bu yöntem genellikle büyüme süreci tamamlanmamış hastalarda tercih edilir.
Fizik Tedavi ve Egzersiz
Fizik tedavi ve özel egzersizler, skolyoz tedavisinde destekleyici bir rol oynar. Bu yöntemler, omurga çevresindeki kasları güçlendirmeye, esnekliği artırmaya ve postürü düzeltmeye yardımcı olabilir.
Cerrahi Müdahale
Skolyozun şiddetli olduğu vakalarda (40 derece üzeri) cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi tedavinin amacı, omurgadaki eğriliği düzeltmek ve stabilize etmektir. Bu işlem sırasında omurlar arasına metal çubuklar ve vidalar yerleştirilir.
Skolyozda Cerrahi Tedavi Yöntemleri
Spinal Füzyon
Spinal füzyon, skolyoz cerrahisinin en yaygın yöntemidir. Bu prosedürde, eğrilik düzeltilir ve omurlar birbirine kaynaştırılarak sabitlenir. Füzyon, omurganın ilerideki eğrilmesini önlemeye yardımcı olur.
Vertebral Tethering
Bu yöntem, spinal füzyona alternatif olarak kullanılan bir tedavi seçeneğidir. Vertebral tethering, omurganın bir tarafına yerleştirilen bir kablo sistemi ile eğriliği düzeltir. Bu yöntem, özellikle çocuklarda büyüme sürecini etkilemeden skolyozun düzeltilmesine olanak tanır.
Skolyozun Komplikasyonları
Solunum Problemleri
Şiddetli skolyoz vakalarında, omurganın eğriliği göğüs kafesini etkileyerek akciğerlerin kapasitesini azaltabilir. Bu durum, solunum problemlerine yol açabilir.
Sırt ve Bel Ağrısı
Skolyoz, sırt ve bel ağrısına neden olabilir. Eğrilik arttıkça, omurga üzerindeki anormal basınç ağrıya yol açabilir.
Kalp Problemleri
Nadir durumlarda, şiddetli skolyoz kalp fonksiyonlarını etkileyebilir. Göğüs kafesinin sıkışması kalbin çalışma kapasitesini azaltabilir.
Sonuç
Skolyoz, omurgada yapısal değişikliklere neden olan ciddi bir durumdur. Erken tanı ve uygun tedavi yöntemleri ile skolyozun ilerlemesi durdurulabilir ve yaşam kalitesi artırılabilir. Her hasta için tedavi yaklaşımı bireysel olarak belirlenmelidir.